Tiếng Việt Tập 2 - Lớp 3

I. ĐỌC

Gió

Vừa gõ cửa gọi bé
Bé ra, đã biến rồi 
Thấy rung rinh cành lá 
Lại trèo me đấy thôi!

Gió lúc nào cũng chạy
Suốt ngày vội thế à?
Lúc nào cũng huýt sáo
Lúc nào cũng hát ca...|

Gió thích chơi chong chóng
Cùng bé chơi thả diều
Lại giật tung nón bé
Gió bông đùa chọc trêu.

Ơi gió yêu của bé!
Còn trẻ hay đã già?
Lúc rì rầm thủ thỉ
Lúc ầm ào thét la...

Gió tới đâu, bé biết
Sao bé nhìn không ra?

(Đặng Hấn)
❓

1. Nhờ đâu bé nhận ra gió?
2. Gió trong bài thơ có gì đáng yêu?

II. ĐỌC HIỂU

Chú sẻ và bông hoa bằng lăng

Ở gần tổ của một chú sẻ non đang tập bay có một cây bằng lăng. Mùa hoa này, bằng lăng nở hoa mà không vui vì bé Thơ, bạn của cây, phải nằm viện. Sẻ non biết bằng lăng đã giữ lại một bông hoa cuối cùng để đợi bé Thơ.
Sáng hôm ấy, bé Thơ về, bông bằng lăng cuối cùng đã nở. Nhưng bông hoa lại nở cao hơn cửa sổ nên bé không nhìn thấy nó. Bé cứ ngỡ là mùa hoa đã qua.
Sẻ non rất yêu bằng lăng và bé Thơ. Nó muốn giúp bông hoa. Nó chắp cánh, bay vù về phía cành bằng lăng mảnh mai. Nó nhìn kĩ cành hoa rồi đáp xuống. Cành hoa chao qua, chao lại. Sẻ non cố đứng vững. Thế là bông hoa chúc hẳn xuống, lọt vào khuôn cửa sổ.
Lập tức, sẻ nghe thấy tiếng reo từ trong gian phòng tràn ngập ánh nắng: – Ôi, đẹp quá! Sao lại có bông bằng lăng nở muộn thế kia?
(Theo Phạm Hổ)

❓

1. Câu chuyện có những nhân vật nào?
2. Vì sao mùa hoa bằng lăng nỡ mà không vui?
3. Bằng lăng làm gì để thể hiện tình bạn với bé Thơ.
4. Khi trở về nhà vì sao bé Thơ nghĩ màu hoa bằng lăng đã qua.
5. Tìm ý chính tương ứng với mỗi đoạn văn?

I. ĐỌC

ĐẤT NƯỚC LÀ GÌ?

Cho con hỏi nhé
Đất nước là gì
Vẽ bằng bút chì
Có vừa trang giấy?

Làm sao để thấy
Núi cao thế nào
Biển rộng là bao
Cách nào đo nhỉ?

Hay là con nghĩ
Đất nước trong nhà
Là mẹ là cha
Là cờ Tổ quốc?|

Vần thơ con thuộc
Bài văn con làm
Tiếng Việt dịu dàng
Có là đất nước?

Là đường con bước
Là sông con bơi
Là cánh chim trời
Là vầng mây trắng?

Mặt trời khoe nắng
Cho ngày đẹp hơn
Mọi điều giản đơn
Cộng thành đất nước.

(Huỳnh Mai Liên)
❓
Viết vài câu giới thiệu về đất nước mình?
Ở 2 khổ thơ đầu, bạn nhỏ hỏi những điều gì về đất nước?
Bạn ấy đã tự suy nghĩ để trả lời câu hỏi đó như thế nào?
Hai câu thơ cuối bài cho thấy bạn nhỏ đã nhận ra điều gì?
Em có đồng ý với suy nghĩ của bạn nhỏ về đất nước không? Vì sao?

II. NGHE-VIẾT

Bản em

Bản em trên chóp núi
Sớm bồng bềnh trong mây
Sương rơi như mưa dội
Trưa mới thấy mặt trời.

Cây pơ-mu đầu dốc
Im như người lính canh
Ngựa tuần tra biên giới
Dừng đỉnh đèo hí vang|

Nhìn xuống sâu thung lũng
Nắng như rót mật vàng
Thác trắng tung dải lụa
Ngô xanh hai sườn non...

(Nguyễn Thái Vận)
❓
Nghe Viết bài thơ "Bản em"

I. ĐỌC

NÚI QUÊ TÔI
Từ xa xa, trên con đường đất đỏ chạy về làng, tôi trông thấy bóng núi quê tôi xanh thẳm trên nền trời mây trắng.
Về cuối thu sang đông, trên đỉnh núi có mây trắng bay như tấm khăn mỏng. Còn về mùa hè, trong ánh chớp sáng loá của cơn dông, cả ngọn núi hiện ra xanh mướt. Lá cây bay như làn tóc của một bà tiên đang hướng mặt về phía biển. Còn cả người bà thì ẩn dưới những cánh đồng lúa chín vàng.
Núi hiện lên trong mưa có nhiều màu lá. Lá bạch đàn, lá tre xanh tươi che rợp những con đường mòn quanh co lên đỉnh núi. Những vườn chè, vườn sắn xanh tốt bao quanh sườn núi. Thỉnh thoảng, giữa những mảnh vườn là bóng xanh um của một cây mít, và thênh thang rượi rượi là màu xanh của cỏ, dứa dại và sim, mua.
Ở lưng chừng núi có một khe nhỏ, nước chảy ra trong vắt, đọng xuống một giếng đá...
Từ xa xa, tôi nghe thấy tiếng lá bạch đàn và lá tre reo. Từ xa xa, tôi cảm thấy hương thơm của chè xanh, của bếp nhà ai toả khỏi.
(Theo Lê Phương Liên)

❓

1. Tìm trong bài văn: "Tả đỉnh núi vào cuối thu sang đông", "Tả ngọn núi vào mùa hè"

2. Tìm trong bài những câu văn có hình ảnh so sánh. Em thích hình ảnh nào?

3. Tác giả cảm nhận được những âm thanh nào, những hương thơm nào của vùng núi quê mình?

4. Nêu cảm nghĩ của em sau khi đọc bài Núi quê tôi.

II. NGHE-VIẾT 🔊

Ôn viết chữ hoa V,X

Gió đưa cành trúc la đà

Tiếng chuông Trấn Vũ, canh gà Thọ Xương

(ca dao)

❓

Nghe viết câu ca dao trên

I. ĐỌC

SÔNG HƯƠNG

Từ xưa, người Huế đã dành những lời thơ đẹp nhất, tình cảm sâu đậm nhất cho dòng sông quê hương.
Người ta kể rằng, xưa kia, dòng nước ở đây thường thoảng lên một mùi hương dịu dịu bởi nguồn sông chảy qua một cánh rừng mọc dày một loại cỏ có tên là thạch xương bồ.
Sông Hương là một bức tranh phong cảnh khổ dài mà mỗi đoạn, mỗi khúc đều có vẻ đẹp riêng của nó. Bao trùm lên cả bức tranh đó là một màu xanh có nhiều sắc độ, đậm nhạt khác nhau: màu xanh da trời, màu xanh của nước biếc, màu xanh non của những bãi ngô, thảm cỏ,...
Cứ mỗi mùa hè tới, hoa phượng vĩ nở đỏ rực hai bên bờ. Hương Giang bỗng thay chiếc áo xanh hằng ngày thành dải lụa đào ửng hồng cả phố phường.
Những đêm trăng sáng, dòng sông là một đường trăng lung linh dát vàng.
Sông Hương là một đặc ân của thiên nhiên dành cho Huế, làm cho không khí thành phố trở nên trong lành, làm tan biến những tiếng ồn ào của chợ búa, tạo cho thành phố một vẻ êm đềm.
(Theo Cửu Thọ)
❓

1. Bài đọc đã giúp em hiểu điều gì về tên gọi của sông Hương?
2. Tác giả muốn khẳng định điều gì khi nói sông Hương là một bức tranh khổ dài?
3. Màu sắc của sông Hương thay đổi như thế nào? Vì sao có sự thay đổi như vậy?
4. Vì sao nói "sông Hương là một đặc ân của thiên nhiên dành cho Huế"?
5. Em thích nhất hình ảnh so sánh nào trong bài? Vì sao?

II. Nghe – viết 🔊

Chợ Hòn Gai

Chợ Hòn Gai buổi sáng la liệt tôm cá... Những con cá chim mình dẹt như hình con chim lúc sải cánh bay, thịt ngon vào loại nhất nhì. Những con cá nhụ béo núc, trắng lốp, bóng mượt như được quét một lớp mỡ ngoài vảy. Những con tôm he tròn, thịt căng lên từng ngấn như cổ tay của trẻ lên ba, da xanh ánh, hàng chân choi choi như muốn bơi.
(Thi Sảnh)

❓

1. Nghe viết lại "Chợ Hòn Gai"

I. ĐỌC

TIẾNG NƯỚC MÌNH

Tiếng bố là dấu sắc
Có phải không bố ơi?
Cao như mây đỉnh núi
Bát ngát như trùng khơi.

Tiếng mẹ là dấu nặng
Bập bẹ thuở đầu đời
Ngọt ngào như dòng sữa
Nuôi con lớn thành người.

Tiếng võng là dấu ngã
Kẽo kẹt suốt mùa hè
Bà ru cháu khôn lớn
Trong êm đềm tiếng ve.|

Tiếng làng là dấu huyền
Có sân đình bến nước
Có cánh diều tuổi thơ
Nâng cả trời mơ ước.

Tiếng cỏ là dấu hỏi
Tuổi thơ chơi chọi gà
Nếu tiếng không có dấu
Là tiếng em reo ca.

(Trúc Lâm)

❓

1. Bài thơ nhắc đến những dấu thanh nào trong tiếng Việt?
2. Ở khổ 1 và khổ 2, dấu sắc và dấu nặng được nhắc đến qua những tiếng nào? Tìm những hình ảnh so sánh được gợi ra từ các tiếng đó.
3. Trong bài thơ, dấu ngã, dấu huyền, dấu hỏi gắn với tiếng nào? Mỗi tiếng đó gợi nhớ đến điều gì?
4. Hai câu thơ cuối nhắc đến tiếng nào? Tiếng đó có gì khác với những tiếng được nhắc tới trong bài thơ?

II. VIẾT

Gợi ý:

Đoạn văn nêu tình cảm, cảm xúc về một cảnh đẹp của đất nước

• Giới thiệu bao quát về cảnh đẹp
• Nêu đặc điểm nổi bật của cảnh đẹp
• Nêu cảm nghĩ của em về cảnh đẹp

(gợi ý vịnh Hạ Long)

❓

1. Viết đoạn văn nêu tình cảm, cảm xúc của em về một cảnh đẹp của đất nước.

I. ĐỌC

NHÀ RÔNG

Đến Tây Nguyên, từ xa nhìn vào các buôn làng, ta dễ nhận ra ngôi nhà rông có đôi mái dốc đứng, vươn cao lên trời như một cái lưỡi rìu lật ngược. Nước mưa đổ xuống chảy xuôi tuồn tuột. Buôn làng nào có mái nhà rông càng cao, nhà càng to, hẳn là nơi đó dân đông, làm ăn được mùa, cuộc sống no ấm.
Nhà rông là nơi thờ cúng chung, hội họp chung, tiếp khách chung, vui chơi chung của tất cả dân làng. Kiến trúc bên trong nhà rông khá đặc biệt: nhà trống rỗng, chẳng vướng víu một cây cột nào, có nhiều bếp lửa luôn đượm khói, có nơi dành để chiêng trống, nông cụ... Đêm đêm, bên bếp lửa bập bùng, các cụ già kể lại cho con cháu nghe biết bao kỉ niệm vui buồn ngôi nhà rông đã từng chứng kiến. Vì vậy, nhà rông đối với tuổi trẻ Tây Nguyên thân thương như cái tổ chim êm ấm.
Người Tây Nguyên nào cũng yêu thích nhà rông, ngôi nhà chung có sự góp sức xây dựng của tất cả mọi người.
(Theo Ay Dun và Lê Tấn)
❓

1. Đặc điểm nổi bật về hình dạng của nhà rông ở Tây Nguyên là gì? Câu văn nào trong bài giúp em nhận ra điều đó?
2. Kiến trúc bên trong của nhà rông có gì đặc biệt?
3. Đóng vai một người dân Tây Nguyên, giới thiệu những hoạt động chung thường diễn ra ở nhà rông.
4. Vì sao người dân Tây Nguyên yêu thích nhà rông?

II. NGHE-VIẾT 🔊

NHÀ RÔNG

Đến Tây Nguyên, từ xa nhìn vào các buôn làng, ta dễ nhận ra ngôi nhà rông có đôi mái dốc đứng, vươn cao lên trời như một cái lưỡi rìu lật ngược. Nước mưa đổ xuống chảy xuôi tuồn tuột. Buôn làng nào có mái nhà rông càng cao, nhà càng to, hẳn là nơi đó dân đông, làm ăn được mùa, cuộc sống no ấm.

(Theo Ay Dun và Lê Tấn)

❓

1. Nghe viết: Nhà Rông (từ đầu đến...sống no ấm)

I. ĐỌC

SỰ TÍCH ÔNG ĐÙNG, BÀ ĐÙNG

Ngày xửa ngày xưa, ở xứ Mường Bi xuất hiện một đôi vợ chồng cao lớn khác thường. Họ đứng cao hơn năm lần đỉnh núi cao nhất. Người Mường gọi họ là ông Đùng, bà Đùng, nghĩa là ông bà khổng lồ.
Hồi ấy, đất thì cao thấp, lồi lõm. Cây cối hoang dại mọc chằng chịt. Nước thì chảy từ lòng đất, ngập lênh láng khắp nơi. Thấy vậy, ông Đùng, bà Đùng liền ra tay. Chỉ một ngày, ông bà đã nhổ cây, san đất, làm thành cánh đồng bằng phẳng, rộng rãi, lấy chỗ cho dân ở và cày cấy.
Ông Đùng bàn với vợ làm một con đường dẫn nước đi, tránh để nước tràn lênh láng. Ông Đùng lom khom dùng tay bới đất đằng trước, bà Đùng hì hụi vét đất đằng sau. Họ làm việc suốt ngày đêm, cùng trò chuyện vui vẻ. Thế rồi, theo con đường ông bà Đùng đào bới, nước đã chảy thành dòng, vượt qua đồi núi, đổ về xuôi. Đó chính là con sông Đà ngày nay.
Xong mọi việc, ông bà Đùng ngẩng đầu nhìn lại mới biết: Do vét ban đêm, không nhìn rõ, dòng sông đã không thẳng. Nơi chưa được vét, đất đá cản trở dòng chảy và tạo thành thác ghềnh. Vì thế, sông Đà mới ngoằn ngoèo, có tới "trăm bảy mươi thác, trăm ba mươi ghềnh" như bây giờ.
(Theo Truyền cổ dân tộc Mường)

❓

1. Ông Đùng, bà Đùng có điểm gì khác thường về ngoại hình?

2. Kể lại những việc ông bà Đùng đã làm khi chứng kiến cảnh đất hoang, nước ngập.

3. Việc làm của ông bà Đùng đã đem lại kết quả như thế nào?

4. Theo em, ông Đùng, bà Đùng có những phẩm chất tốt đẹp nào?

5. Câu chuyện đã giải thích điều gì về con sông Đà ngày nay?

II. NGHE-VIẾT 🔊

Ôn viết chữ hoa: Y

Đảo Nam Yết thuộc quần đảo Trường Sa của VIệt Nam

(viết câu)

❓

Nghe viết:

I. ĐỌC

HAI BÀ TRƯNG

Thuở xưa, nước ta bị nhà Hán đô hộ. Giặc ngoại xâm thẳng tay chém giết dân lành, cướp hết ruộng nương màu mỡ. Chúng bắt dân ta lên rừng săn thú lạ, xuống biển mò ngọc trai, khiến bao người thiệt mạng vì hổ báo, cá sấu, thuồng luồng... Lòng dân oán hận ngút trời, chỉ chờ dịp vùng lên đánh đuổi quân xâm lược.
Bấy giờ, ở huyện Mê Linh có hai người con gái tài giỏi là Trưng Trắc và Trưng Nhị. Cha mất sớm, nhờ mẹ dạy dỗ, hai chị em đều giỏi võ nghệ và nuôi chí giành lại non sông. Chồng bà Trưng Trắc là Thi Sách cũng cùng chí hướng với vợ. Tướng giặc Tô Định biết vậy, bèn lập mưu giết chết Thi Sách.
Nhận được tin dữ, Hai Bà Trưng liền kéo quân về thành Luy Lâu hỏi tội kẻ thù. Trước lúc trẩy quân, có người xin nữ chủ tướng cho mặc đồ tang.
Trưng Trắc trả lời:
– Không! Ta sẽ mặc giáp phục thật đẹp để dân chúng thêm phấn khích, còn giặc trông thấy thì kinh hồn.
Hai Bà Trưng bước lên bành voi. Đoàn quân rừng rưng lên đường. Giáo lao, cung nỏ, rìu búa, khiến mộc cuộn cuộn tràn theo bóng voi ẩn hiện của Hai Bà. Tiếng trống đồng dội lên vòm cây, đập vào sườn đồi, theo suốt đường hành quân.
Thành trì của giặc lần lượt sụp đổ dưới chân của đoàn quân khởi nghĩa. Tô Định ôm đầu chạy về nước. Đất nước ta sạch bóng quân thù. Hai Bà Trưng trở thành hai vị anh hùng đầu tiên được lưu danh trong lịch sử nước nhà.
(Theo Văn Lang)
❓

1. Tìm những chi tiết cho thấy tội ác của giặc ngoại xâm.
2. Hãy giới thiệu về Hai Bà Trưng. (Có 3 ý gợi ý: Quê quán, Tài năng, Chí hướng)
3. Theo em, vì sao Hai Bà Trưng phất cờ khởi nghĩa?
4. Hình ảnh Hai Bà Trưng và đoàn quân ra trận được miêu tả hào hùng như thế nào?
5. Nêu cảm nghĩ của em về hai vị anh hùng đầu tiên được lưu danh trong lịch sử nước nhà.

II. NGHE- VIẾT 🔊

HAI BÀ TRƯNG

Hai Bà Trưng bước lên bành voi. Đoàn quân rừng rưng lên đường. Giáo lao, cung nỏ, rìu búa, khiến mộc cuộn cuộn tràn theo bóng voi ẩn hiện của Hai Bà. Tiếng trống đồng dội lên vòm cây, đập vào sườn đồi, theo suốt đường hành quân.
Thành trì của giặc lần lượt sụp đổ dưới chân của đoàn quân khởi nghĩa. Tô Định ôm đầu chạy về nước. Đất nước ta sạch bóng quân thù. Hai Bà Trưng trở thành hai vị anh hùng đầu tiên được lưu danh trong lịch sử nước nhà.
(Theo Văn Lang)

❓

Nghe – viết: Hai Bà Trưng (từ Hai Bà Trưng bước lên đến sạch bóng quân thù).

I. ĐỌC

CÙNG BÁC QUA SUỐI

Một lần đi công tác, Bác cùng hai chiến sĩ cận vệ lội qua suối. Bác cẩn thận, vừa đi vừa dò mực nước. Thỉnh thoảng Bác nhắc các chiến sĩ đi sau: "Chỗ này nước sâu, khéo ướt quần áo!", "Chỗ này rêu trơn, đi cẩn thận!". Gần lên đến bờ, Bác trượt chân, suýt ngã. Bác xem lại chỗ vừa trượt chân và nói:
– Hòn đá đã tròn lại có nhiều rêu trơn. Hơn nữa, chỗ này sắp đến bờ, người ta thường chủ quan, nên rất dễ ngã. Nói xong, Bác cúi xuống, nhặt hòn đá, đặt lên bờ. Bác bảo:
– Phải để nó ra đây, tránh cho người đi sau khỏi bị ngã. Lần khác, bác cháu lại qua một con suối. Ở đây, có những hòn đá bắc thành lối đi. Khi Bác đã sang tới bờ bên kia, một chiến sĩ đi sau bỗng sẩy chân ngã. Bác dừng lại đợi anh chiến sĩ đi tới, rồi ân cần hỏi:
– Chú ngã có đau không? – Dạ, không sao ạ!
Bác nói:
– Thế thì tốt rồi. Nhưng tại sao chú bị ngã? – Thưa Bác, tại hòn đá bị kênh ạ. – Ta cần kê lại để người khác qua suối không bị ngã nữa. Nghe lời Bác, anh chiến sĩ vội quay lại kê hòn đá cho chắc chắn. Xong đâu đấy, bác cháu mới tiếp tục lên đường.
(Theo Chuyện Bác Hồ trồng người)
❓

1. Những chi tiết nào (ở đầu câu chuyện) cho thấy Bác rất cẩn thận khi qua suối?
2. Chuyện gì xảy ra khi Bác gần qua được suối?
3. Biết hòn đá có rêu trơn, Bác đã làm gì? Vì sao Bác làm như vậy?
4. Sắp xếp các sự việc cho đúng với trình tự trong câu chuyện.

II. VIẾT

Gợi ý:

• Tên nhân vật là ai?
• Tên câu chuyện kể về nhân vật
• Những điều em yêu thích ở nhân vật
• Lí do em yêu thích nhân vật

(tên tác giả)

❓

• Viết đoạn văn về một nhân vật em yêu thích trong câu chuyện đã đọc, đã nghe.

I. ĐỌC

NGỌN LỬA Ô-LIM-PÍCH

Tục lệ tổ chức Đại hội Thể thao Ô-lim-pích đã có từ gần 3 000 năm trước ở nước Hy Lạp cổ. Đại hội được tổ chức bốn năm một lần, vào tháng Bảy, thường kéo dài năm, sáu ngày. Trai tráng từ khắp nơi trên đất nước Hy Lạp đổ về thành phố Ô-lim-pi-a thi chạy, nhảy, bắn cung, đua ngựa, ném đĩa, ném lao, đấu vật,... Những người đoạt giải được tấu nhạc chúc mừng và được đặt một vòng nguyệt quế lên đầu tượng trưng cho vinh quang, chiến thắng. Trong thời gian lễ hội, mọi cuộc xung đột đều phải tạm ngừng. Thành phố Ô-lim-pi-a trở nên đông đúc, tưng bừng, náo nhiệt vì sự có mặt của người tứ xứ.
Từ năm 1894, tục lệ tốt đẹp này được khôi phục và tổ chức trên phạm vi toàn thế giới. Trong các đại hội về sau, có thêm sự tham gia của các vận động viên nữ. Ngọn lửa mang từ thành phố Ô-lim-pi-a tới được thắp sáng trong giờ khai mạc, báo hiệu bắt đầu những cuộc đua tài theo tinh thần hoà bình và hữu nghị.
(Theo Những mẩu chuyện lịch sử thế giới)

❓

1. Đại hội thể thao Ô-lim-pích có từ bao giờ và ở đâu?
2. Những môn thể thao nào được thi đấu trong đại hội?
3. Khung cảnh thành phố trong những ngày diễn ra lễ hội như thế nào?
4. Em hãy giới thiệu về ngọn lửa Ô-lim-pích.
5. Theo em, vì sao nói Đại hội thể thao Ô-lim-pích là tục lệ tốt đẹp?

II. NGHE - VIẾT 🔊

NGỌN LỬA Ô-LIM-PÍCH

Tục lệ tổ chức Đại hội Thể thao Ô-lim-pích đã có từ gần 3 000 năm trước ở nước Hy Lạp cổ. Đại hội được tổ chức bốn năm một lần, vào tháng Bảy, thường kéo dài năm, sáu ngày. Trai tráng từ khắp nơi trên đất nước Hy Lạp đổ về thành phố Ô-lim-pi-a thi chạy, nhảy, bắn cung, đua ngựa, ném đĩa, ném lao, đấu vật.

(lịch sử thế giới)

❓

• Nghe – viết: Ngọn lửa Ô-lim-pích (từ Tục lệ đến đấu vật).

• Kể và viết tên vận động viên ở Việt Nam hoặc trên thế giới mà em biết.

I. ĐỌC

RÔ-BỐT Ở QUANH TA

Năm 1920, rô-bốt xuất hiện lần đầu tiên trong vai nhân vật của một vở kịch viễn tưởng. Đó là nhân vật người máy, biết làm theo mệnh lệnh của con người. "Tuyệt quá! Nếu giao hết việc nặng nhọc, nguy hiểm cho rô-bốt thì chúng ta nhàn nhã bao nhiêu!". Ai xem kịch cũng nghĩ thế. Rồi người ta bắt đầu nghiên cứu, chế tạo rô-bốt thật, thường có hình dạng như người, làm việc chẳng biết mệt mỏi, chẳng sợ hiểm nguy. Giờ đây, rô-bốt đã có thể di chuyển vật nặng, có thể chữa cháy, cứu nạn, thăm dò vũ trụ, khám phá đại dương,...
Rô-bốt còn được tạo ra để giúp chúng ta những việc thường ngày: rửa bát, quét nhà, bán hàng,... Dự báo, không bao lâu nữa, rô-bốt sẽ được sử dụng rộng rãi trong đời sống.
(Theo Ngọc Thuỷ)

❓

1. Nhân vật người máy (rô-bốt) xuất hiện lần đầu tiên khi nào?
2. Sự xuất hiện của rô-bốt trong vở kịch đem đến những thay đổi gì trong suy nghĩ và hành động của con người?
3. Bài đọc cho biết rô-bốt được con người chế tạo đã có khả năng làm những việc gì?
4. Theo em, vì sao không bao lâu nữa, rô-bốt sẽ được sử dụng rộng rãi trong đời sống?
5. Em mong muốn có một con rô-bốt như thế nào cho riêng mình?

II. ĐỌC BẢN TIN

Bản tin Giờ Trái Đất năm 2021

Tại Việt Nam, Giờ Trái Đất bắt đầu từ 20 giờ 30 phút đến 21 giờ 30 phút, ngày 27 tháng 3 năm 2021. Trong giờ này, các thiết bị điện đều được tắt. Sự kiện Giờ Trái Đất giúp chúng ta tiết kiệm điện và bảo vệ môi trường.

(Giờ Trái Đất)

❓

• Tên bản tin
• Hoạt động được thông báo trong bản tin
• Địa điểm và thời gian của hoạt động
• Nội dung của hoạt động
• Viết một bản tin về hoạt động giữ gìn vệ sinh môi trường.

I. ĐỌC

THƯ CỦA ÔNG TRÁI ĐẤT GỬI CÁC BẠN NHỎ

Các bạn nhỏ yêu quý!
Ta viết thư này cho các bạn trong lúc ta đang bị sốt rất cao. Các bạn có nghe thấy hằng ngày trên báo đài nói rằng "Trái Đất đang nóng lên" không? Có thể các bạn sẽ không hài lòng về ta, bởi ta bây giờ có rất nhiều tính xấu. Nào là ta thất thường, làm nơi này hạn hán, nơi kia lũ lụt. Nào là ta nóng tính, làm nhiệt độ tăng cao, núi lửa phun trào. Nào là ta lười chăm sóc bản thân, làm môi trường ô nhiễm,... Có lẽ ta đã gây quá nhiều phiền toái cho cuộc sống của mọi người.
Ta thực sự không muốn như vậy. Nhưng chính con người đã mang lại những rắc rối cho ta. Con người xả rác bừa bãi, chặt cây phá rừng, lãng phí nguồn nước, săn bắn động vật hoang dã,... Mỗi ngày một chút, những hành động đó của con người làm ta yếu dần.
Các bạn thân mến của ta ơi! Ta biết tất cả các bạn đều mong ta sống thật lâu và vui vẻ. Bởi ai cũng muốn được sống trên một Trái Đất khoẻ mạnh và xanh tươi. Hãy giúp ta nhé, bắt đầu từ những việc nhỏ thôi, như khoá một vòi nước không dùng đến hay tắt bớt một bóng đèn,... Các bạn có thể làm được, đúng không?
(Ông Trái Đất)

❓

1. Trong thư, ông Trái Đất kể những chuyện gì đang xảy ra ra với mình?
2. Con người đã làm gì khiến ông Trái Đất rơi vào tình trạng như vậy?
3. Ông Trái Đất mong muốn điều gì?
4. Lời kêu cứu của Trái Đất là gì?
5. Em có suy nghĩ gì khi đọc bức thư của ông Trái Đất?

II. NGHE - VIẾT 

Em nghĩ về Trái Đất

Em vươn vai đứng dậy
Trái Đất đã xanh rồi
Giữa biêng biếc mây trời
Tiếng chim vui ngọt quá.

Quàng khăn xanh biển cả
Khoác áo thơm hương rừng
Trái Đất mang trên lưng
Những đứa con của đất.

Như ban mai nắng ấm
Lung linh bờ thảo nguyên
Hãy giữ được bình yên
Cho hoa thơm thơm mãi.
(Nguyễn Lâm Thắng)

❓

Nghe – viết:

I. ĐỌC

NHỮNG ĐIỀU NHỎ TỚ LÀM CHO TRÁI ĐẤT

Chỉ là những điều nhỏ thôi, nhưng tớ tin rằng nếu mọi người cùng làm thì kết quả sẽ rất lớn.
1. Không vứt rác bừa bãi Nhiều bạn thản nhiên vứt rác ra đường, vì cho rằng có người dọn hộ. Nếu ai cũng làm như thế, Trái Đất sẽ biến thành núi rác khổng lồ.
2. Không dùng túi ni lông Ước tính hiện nay có khoảng 300 triệu túi ni lông đang bị vứt trôi nổi trên đại dương. Để cứu sinh vật biển, chúng ta có thể dùng túi vải, túi giấy,... thay cho túi ni lông.
3. Không lãng phí thức ăn Điều này chắc chắn ai cũng làm được. Không để thừa thức ăn là chúng ta tôn trọng người làm ra thức ăn cho mình. Và thế là Trái Đất cũng được tôn trọng.
Đến lượt bạn rồi. Hãy viết tiếp những điều thứ tư, thứ năm,... nhé.
(Theo Trang Nguyên)

❓

1. Bài viết nhắc đến mấy điều mọi người cần làm cho Trái Đất? Đó là những điều gì?
2. Vì sao mọi người cần làm những điều đó?
3. Theo em, vì sao lại gọi đó là những điều nhỏ?
4. Chúng ta có thể làm gì để cứu sinh vật biển?
5. Từ bài đọc trên, em thấy mình cần làm gì để bảo vệ môi trường?

II. ĐỌC MỞ RỘNG

ĐI CHỢ

Có một cậu bé được bà sai đi chợ. Bà đưa cho cậu hai đồng, hai cái bát và nói:
– Cháu mua giúp bà một đồng tương, một đồng mắm nhé!
Cậu bé vâng dạ, đi ngay. Gần tới chợ, cậu bỗng hớt hải chạy về nói với bà:
– Bà ơi, bát nào đựng tương, bát nào đựng mắm ạ?
Bà mỉm cười:
– Bát nào đựng tương, bát nào đựng mắm mà chẳng được.
Cậu bé lại ra đi. Đến chợ, cậu lại ba chân bốn cẳng chạy về.
– Bà ơi, thế đồng nào mua mắm, đồng nào mua tương ạ?
Bà phì cười:
– Trời!
(Theo Truyện cười dân gian Việt Nam)

❓

1. Theo em những hiện tượng ô nhiễm môi trường ở địa phương và nguyên nhân.
2. Những việc em và mọi người đã làm hoặc có thể làm để khắc phục hiện tượng ô nhiễm đó.
3. Viết đoạn văn kể lại một việc làm góp phần bảo vệ môi trường mà em đã tham gia hoặc chứng kiến.

I. ĐỌC

BÁC SĨ Y-ÉC-XANH

Bà khách ước ao gặp bác sĩ Y-éc-xanh phần vì ngưỡng mộ người đã tìm ra vi trùng dịch hạch, phần vì tò mò. Bà muốn biết điều gì khiến ông chọn cuộc sống nơi góc biển chân trời này để nghiên cứu những bệnh nhiệt đới.
Y-éc-xanh quả thật khác xa với nhà bác học trong trí tưởng tượng của bà. Trong bộ quần áo ka ki sờn cũ kĩ là ủi, trông ông như một khách đi tàu ngồi toa hạng ba. Chỉ có đôi mắt đầy bí ẩn của ông làm bà chú ý.
Bà khách thổ lộ nỗi băn khoăn của mình:
– Y-éc-xanh kính mến, ông quên nước Pháp rồi ư? Ông định ở đây suốt đời sao?
Y-éc-xanh lặng yên nhìn khách, hai bàn tay đan vào nhau, đặt trên đầu gối.
– Tôi là người Pháp. Mãi mãi tôi là công dân Pháp. Người ta không thể nào sống mà không có Tổ quốc.
Ngừng một chút, ông tiếp:
– Tuy nhiên, tôi với bà, chúng ta đang sống chung trong một ngôi nhà: Trái Đất. Trái Đất đích thực là ngôi nhà của chúng ta. Những đứa con trong nhà phải thương yêu và có bổn phận giúp đỡ lẫn nhau. Tôi không thể rời khỏi Nha Trang này để sống ở nơi nào khác. Chỉ có ở đây, tâm hồn tôi mới được rộng mở, bình yên.
Hai người cùng im lặng. Họ nghe rõ tiếng biển thở dài, đo nhẹ nhàng con sóng thủy tinh vỡ vụn lên bờ cát.
(Theo Cao Linh Quân)
❓

1. Đọc đoạn 1 và cho biết Y-éc-xanh là ai. Vì sao bà khách ao ước được gặp ông?
2. Y-éc-xanh có gì khác so với trí tưởng tượng của bà khách?
3. Câu nói nào của Y-éc-xanh cho thấy ông là người rất yêu nước Pháp, Tổ quốc của ông?
4. Câu nói: "Trái Đất đích thực là ngôi nhà của chúng ta. Những đứa con trong nhà phải thương yêu và có bổn phận giúp đỡ lẫn nhau." cho thấy Y-éc-xanh là người như thế nào?
5. Em hãy nói 1 – 2 câu thể hiện lòng biết ơn với bác sĩ Y-éc-xanh.

II. NGHE - VIẾT 🔊

BÁC SĨ Y-ÉC-XANH

Ngừng một chút, ông tiếp:
– Tuy nhiên, tôi với bà, chúng ta đang sống chung trong một ngôi nhà: Trái Đất. Trái Đất đích thực là ngôi nhà của chúng ta. Những đứa con trong nhà phải thương yêu và có bổn phận giúp đỡ lẫn nhau. Tôi không thể rời khỏi Nha Trang này để sống ở nơi nào khác. Chỉ có ở đây, tâm hồn tôi mới được rộng mở, bình yên.

(Theo Cao Linh Quân)

❓

Nghe Viết BÁC SĨ Y-ÉC-XANH từ Ngừng một chút ...bình yên.

I. ĐỌC

MỘT MÁI NHÀ CHUNG

Mái nhà của chim
Lợp nghìn lá biếc
Mái nhà của cá
Sóng xanh rập rình.

Mái nhà của dím
Sâu trong lòng đất
Mái nhà của ốc
Tròn vo bên mình.

Mái nhà của em
Nghiêng giàn gác đỏ
Mái nhà của bạn
Hoa giấy lợp hồng.|

Mọi mái nhà riêng
Có mái nhà chung
Là bầu trời xanh
Xanh đến vô cùng.

Mọi mái nhà riêng
Có mái nhà chung
Rực rỡ vòm cao
Bảy sắc cầu vồng.

Bạn ơi, ngước mắt
Ngước mắt lên trông
Bạn ơi, hãy hát
Hát câu cuối cùng:
Một mái nhà chung
Một mái nhà chung...
(Định Hải)
❓
Bài thơ nhắc đến mái nhà riêng của những con vật nào?
Giới thiệu về mái nhà riêng của các bạn nhỏ trong bài thơ.
Mái nhà chung của muôn loài là gì?
Em muốn nói điều gì với những người bạn cùng sống dưới mái nhà chung?

II. NGHE - VIẾT 🔊

Ôn viết chữ hoa: M, N, V

Tháp mười đẹp nhất bông sen

Việt Nam đẹp nhất có tên Bác Hồ

(theo Bảo Định Giang)

❓

Viết Câu bạn nghe được:

I. ĐỌC

Đàn chim gáy

Bây giờ đang là mùa gặt tháng Mười, hàng đàn chim gáy cắn đuôi nhau, lượn vòng rồi sà xuống ruộng gặt.
Đó là những con chim gáy hiền lành, béo nục. Đôi mắt nâu trầm ngâm ngơ ngác nhìn xa. Cái bụng mịn mượt, cổ quàng chiếc "tạp dề" công nhân đầy hạt cườm lấp lánh biêng biếc. Chẳng chim gáy nào giọng gáy càng trong càng dài, mỗi mùa càng được vinh dự đeo thêm vòng cườm đẹp quanh cổ. Khi ngoài đồng đã đông người gặt thì chim gáy về, bay vần quanh trên các ngọn tre, rồi từng đàn sà xuống những thửa ruộng vừa gặt quang. Con mái xuống trước, cái đuôi lúi lại lượn xòe như múa. Con đực còn nán lại trong bờ tre, cất tiếng gáy thêm một hồi dài. Xong rồi anh chàng mới thủng thỉnh bước ra, uốn cái ngực đầy cườm biếc lượn nhẹ theo. Chim gáy nhặt thóc rụng. Chim gáy tha thẩn, cặm cụi sau người đi một lúa.
Tôi rất thích chim gáy. Con chim gáy phúc hậu và chăm chỉ, con chim gáy mơ màng, con chim no ấm của mùa gặt hái tháng Mười.
(Theo Tô Hoài)
❓

1. Khi nào chim gáy bay về cánh đồng làng?
2. Nêu những đặc điểm của chim gáy.
3. Em thích đặc điểm nào của loài chim gáy? Vì sao?

II. NGHE - VIẾT 🔊

Nhà ốc

Ba gửi cho bé
Hẳn một ngôi nhà:
Một vỏ ốc biển
Từ ngoài đảo xa!

Bao nhiêu ngọn gió
Chơi trốn chơi tìm
Gió vào nhà ốc
Nói cười huyên thuyên…

Bé nghe gió kể
Miền xa nắng tràn
Bé nghe gió hát
Những lời mênh mang.

Mơ mình nhỏ lại
Lấy ốc làm nhà
Cuộn trong vỏ ốc
Như ngồi lòng ba!

(Thụy Anh)

❓

Nghe – viết: